Vladimir Putin, trenutni predsednik Ruske Federacije, jedna je od najuticajnijih figura u savremenoj politici. Njegovo dolazak na vlast obeležio je prekretnicu u političkom i društvenom pejzažu Rusije. Putin je pre nego što je postao predsednik, imao bogato iskustvo u različitim oblastima i igrao je važnu ulogu u ruskoj politici. Ovo je cela biografija Vladimira Putina, predsednika Rusije i jednog od najmoćnijih ljudi današnjice.
Rani život: rođenje u Lenjingradu
Vladimir Vladimirovič Putin rođen je 7. oktobra 1952. godine u tadašnjem Lenjingradu, danas poznatom kao Sankt Peterburg, u jednoj od najvažnijih i najistaknutijih ruskih metropola. Rođen je u skromnoj radničkoj porodici, gde je njegov otac, Vladimir Spiridonovič Putin, bio dizajner u fabrici, dok je majka, Maria Ivanovna, radila kao upravnik u radničkoj menzi.
Putinovi prvi koraci, kako bi se reklo, bili su obeleženi skromnošću i težinom sovjetskog društva. Dete u postratnom SSSR-u, Putin je, prema njegovim kasnijim pričama, rastao u okruženju siromaštva i borbe za osnovnu egzistenciju. Međutim, uprkos tom početnom nedostatku, Putin je pokazivao izuzetnu snalažljivost i želju za napredovanjem. Priča o njegovoj mladosti odražava široku sliku tadašnjeg društva – žrtve komunističkog režima, ali i prilike koje je on, kao dvanaestogodišnjak, iskoristio za sticanje obrazovanja i razvijanje svojih osobina koje će kasnije postati ključne za njegov politički uspeh.
Obrazovanje i ulazak u KGB
Godine 1970-ih, Putin je upisao Pravni fakultet na Lenjingradskom univerzitetu, gde je i diplomirao 1975. godine. U tom periodu, on se već postepeno usmeravao ka karijeri u obaveštajnoj službi, što je bilo česta i prestižna karijera za mnoge mlade ljude u Sovjetskoj Uniji. S obzirom na njegovu pozadinu, Putinu nije bilo teško da se priključi KGB-u, tada najmoćnijoj sovjetskoj obaveštajnoj agenciji, koju je smatrao prestižnom institucijom. Upravo ga ova služba čuva danas i obezbeđuje a kako čuvaju Putina možete pogledati ovde.
1975. godine, neposredno nakon diplomiranja, Putin je postao oficir u KGB-u, gde je započeo svoju špijunsku karijeru. Postao je deo sovjetske obaveštajne mašinerije, koja je delovala kako unutar zemlje, tako i izvan njenih granica, održavajući Sovjetski Savez na visokom nivou sigurnosti i uticaja. Godine 1985. je bio premešten u Drezden, u tadašnjoj Istočnoj Nemačkoj, gde je služio kao šef KGB-a za regiju. To razdoblje u Drezdenu postalo je ključno za njegovu karijeru, jer mu je omogućilo da se upozna sa dinamikom međunarodnih odnosa, izgradnjom veza sa zapadnim obaveštajnim službama i shvatanjem unutrašnjih borbi u Sovjetskom Savezu.
Politika i ulazak u svet vlasti
Po povratku u Sankt Peterburg 1990-ih, Putin se ubrzo povezao sa Anatolijem Sobčakom, tadašnjim gradonačelnikom Sankt Peterburga. Ovaj susret bio je ključan za njegov ulazak u politiku. Sobčak je bio uticajan političar i mentor, koji je Putinu omogućio da postane zamenik gradonačelnika. Tamo je Putin bio odgovoran za ekonomske poslove i pravnu sigurnost grada, ali je sve više ulazio u krugove političkog uticaja. Tokom ovog perioda, Putin je započeo izgradnju mreže veza u biznisu, politici i državnim institucijama, koja će postati ključna za njegov kasniji uspon. Takođe, Putin je počeo da stiče reputaciju organizatora i administrativnog stručnjaka, sposobnog da se bavi i kriminalnim podzemljem koje je vladalo Rusijom u to vreme.
Uspon do predsednika
U trenutku kada je Borislav Jelcin, tadašnji predsednik Rusije, odlučio da se povuče sa političke scene 1999. godine, Putin je bio na vrhu uloge koja će oblikovati njegovu političku sudbinu. Jelcin je izabrao Putina za svog naslednika, verujući da će on biti sposobniji da upravlja Rusijom koja je tada bila u teškoj ekonomiji i političkoj nestabilnosti. Putin je postao premijer Rusije 1999. godine, a samo nekoliko meseci kasnije, nakon iznenadnog povlačenja Jelcina, preuzeo je funkciju predsednika Rusije 31. decembra 1999. godine.
Putin je od tada počeo da oblikuje novu političku dinamiku Rusije. Kao prvi predsednik novog milenijuma, on je postavio temelje za centralizaciju moći, koja će obeležiti njegovu politiku tokom svih njegovih predsedničkih mandata. Ubrzo je stekao reputaciju lidera koji je čvrsto kontrolisao unutrašnju politiku, suočavajući se sa izazovima od internih nemira do protestnih pokreta, te čineći sve da osigura ruski autoritarizam.
Prvi predsednički mandat: 2000-2004
Kada je Vladimir Putin postao predsednik Rusije 2000. godine, suočavao se sa velikim izazovima. Rusija je tada bila duboko pogođena posledicama raspada Sovjetskog Saveza, ekonomske nestabilnosti i inflacije, kao i ratom u Čečeniji. Zemlja je bila u fazi političke i ekonomske tranzicije, a Putin je ušao na scenu sa jasnom misijom da restaurira stabilnost i snagu države.
Jedan od njegovih prvih poteza bio je smirivanje Čečenije. U njegovom prvom mandatu, Putin je odlučio da upotrebi vojnu silu kako bi potisnuo čečenske separatiste i stvorio kontrolu nad tom turbulentnom regionu. Ovaj potez je izazvao međunarodne kritike zbog ljudskih prava, ali je unutar Rusije učvrstio Putina kao lidera koji je spreman da preduzme čvrste mere za zaštitu nacionalnih interesa.
Privredna reforma i stabilizacija bile su ključni ciljevi u njegovom prvom mandatu. Uz velike cene nafte i rasta prihoda od izvoza energenata, Putin je usmerio Rusiju prema ekonomskom oporavku. Njegova administracija je sprovela poreznu reformu koja je pojednostavila poreski sistem, smanjila poreze i pomogla rastu ruskog biznisa. Takođe, uveo je stabilnu ekonomsku politiku koja je omogućila smanjenje inflacije i rast bruto domaćeg proizvoda (BDP). Putin je postao simbol ekonomske stabilnosti i u mnogim delovima sveta bio viđen kao lider koji je vratio Rusiji dostojanstvo na globalnoj sceni.
U isto vreme, Putin je počeo da čini državne institucije jačima i povezanijim. Vlast je bila centralizovana, a mnogi oligarhi koji su postali previše moćni tokom 1990-ih, kada je Rusija bila u fazi „divljeg kapitalizma“, suočili su se sa pritiscima da povuku svoje investicije iz političkog života. Putin je počeo da preuzima potpunu kontrolu nad medijima i političkim institucijama, postepeno smanjujući političku konkurenciju i slobodu medija u zemlji.
Drugi predsednički mandat: 2004-2008
U njegovom drugom mandatu, Putin je nastavio da konsoliduje vlast i jača autoritarnu kontrolu nad državnim aparatom. Iako je Rusija doživela ekonomski uspon, taj period je obeležen i sa sve većim kritikama na račun sloboda i ljudskih prava. Mediji i opozicija su sve više potiskivani, a Putin je nastavio da koristi svoju poziciju da eliminiše sve konkurente na političkoj sceni.
Nakon što je 2008. godine ispunio ustavni mandat, Putin je bio prisiljen da napravi pauzu na predsedničkoj funkciji zbog ruskih ustavnih ograničenja koja dozvoljavaju samo dva uzastopna mandata. Ipak, njegova moć nije bila dovedena u pitanje. Iako je na čelu države bio njegov blizak saradnik Dmitrij Medvedev, Putin je ostao dominantan politički igrač, a u medijima i društvenom diskursu nije bilo nikakvih sumnji o njegovoj centralnoj ulozi u ruskoj politici.
Putin i Medvedev: „Prebacio“ vlast i nastavio da upravlja
Naime, 2008. godine, nakon što je Medvedev postao predsednik, Putin je postao premijer. Iako je formalno promenio poziciju, Putin je zadržao nevjerojatnu političku moć, a njegova vlast je bila toliko dominantna da se u ruskoj javnosti i međunarodnoj zajednici smatralo da on i dalje upravlja Rusijom.Ovaj period je pokazao Putinovu sposobnost da vešto manipulira političkim sistemom i da manipuliše ustavnim promenama i zakonodavstvom kako bi sebi omogućio produženu vlast. U njegovoj političkoj igri, Medvedev je bio viđen kao „puppet“ (marioneta), dok je Putin i dalje bio na vrhu političkog establišmenta.
Treći predsednički mandat: 2012-2018
Putin je ponovo postao predsednik Rusije 2012. godine, kada je prešao na četvrti mandat (nakon što je 2008. godine odslužio „pauzu“ kao premijer). Na izborima 2012. godine, Putin je došao do još jednog trijumfa, uprkos opoziciji koja je postala sve glasnija.U ovom periodu, Putin je suočen sa sve većim izazovima, uključujući proteste u Rusiji koje su zahtevale njegovu ostavku. Godine 2011. i 2012. godine, Rusiju je zahvatio talas protesta zbog sumnjivih izbornih nepravilnosti i povećanja društvenih nejednakosti. Međutim, Putin je uspešno smirio političku situaciju i postavio osnovne temelje za nastavak autoritarne vlasti, koja je nastavila da kontroliše sve aspekte društvenog života u Rusiji. Putinova politika u 2012. godini postala je usmerena na jačanje nacionalne sigurnosti, posebno u svetlu geopolitičkih pritisaka sa strane Zapada. On je počeo da demonstrira Rusiju kao globalnu supersilu, koja se protivi uticaju zapadnih država, što je uključivalo ponovno zauzimanje Krima 2014. godine i intervenciju u Siriji iste godine. Ovaj period je obeležen i zategnutim odnosima sa Sjedinjenim Američkim Državama i Evropskom unijom, koji su uveli ekonomske sankcije Rusiji zbog Ukrajine.
Četvrti predsednički mandat: od 2018 do dan danas
Putin je 2018. godine ponovo pobedio na izborima, osvojivši novi šestogodišnji mandat. Iako je bio suočen sa padom popularnosti i novim međunarodnim kritikama, on je nastavio da usmerava Rusiju ka samoizolaciji na globalnoj sceni, insistirajući na suverenoj Rusiji koja se protivi spoljnim uticajima.Godine 2020. Putin je uspeo da sprovede ustavne promene koje su mu omogućile da ostane na vlasti do 2036. godine, dodatno konsolidujući svoju vlast i praktično eliminisavši svaku mogućnost političkog izazova.
Geopolitički uspon: Putin na globalnoj sceni
Rusija i Zapad: Kontroverzni odnosi
Jedan od najvažnijih aspekata vladavine Vladimira Putina bio je njegov pristup međunarodnim odnosima, posebno sa Zapadom. U periodu nakon njegovog dolaska na vlast, Putin je bio suočen sa delimičnim prihvatanjem Rusije na globalnoj sceni, ali je brzo postao kritičar zapadnih politika i američkog globalnog liderstva. Na početku, Putin je pokušao da izgrade prijateljske odnose sa Sjedinjenim Američkim Državama i Evropskom unijom, ali su se razlike ubrzo pojavile, posebno u vezi sa pitanjima proširenja NATO-a prema istoku i odnosima sa bivšim sovjetskim republikama.
Povratak Rusije kao međunarodnog aktera započeo je u periodu 2000-ih, kada je Putin nastojao da ponovo uspostavi ruski uticaj u bivšim sovjetskim republikama, a najprestižniji cilj bila je Ukrajina. Konflikti oko Ukrajine, posebno 2014. godine, kada je Rusija anektirala Krim, izazvali su ozbiljan konflikt sa Zapadom. Ovaj potez bio je odgovor na povećanu bliskost Ukrajine sa NATO-om i EU. Zapadne zemlje su osudile Putinov korak, uvodeći ekonomske sankcije Rusiji i izazivajući duboku podelu u međunarodnim odnosima.
U tom periodu, Putin je počeo da očigledno izaziva međunarodni poredak predvođen zapadnim silama. Njegov odgovor na sankcije i međunarodne pritiske bio je jačanje političkog autoritarizma unutar Rusije, kao i pokušaj da se Rusija pozicionira kao suprotstavljeni pol moći prema Sjedinjenim Američkim Državama i njihovim saveznicima.
Sirija: Povratak Rusije na Bliski Istok
Još jedan ključni trenutak za Putina i Rusiju bio je upad u Siriju 2015. godine. Tokom sirijskog građanskog rata, Putin je odlučio da se direktno uključi na strani predsednika Bashara al-Assada, što je označilo povratak Rusije kao ključnog aktera na Bliskom istoku. Ruska vojna intervencija u Siriji pomogla je Assadovoj vladi da opstane, a Rusija je na tom terenu ojačala svoje strateške pozicije, ponovo postavši relevantna sila u regionu.
Putin je koristio Siriju kao poligon za pokazivanje sposobnosti ruske vojske, kao i za jačanje političkog uticaja na Bliskom istoku. U isto vreme, ruska diplomatija je uspela da stvori saveze sa Iranom i Turskom, kreirajući novu dinamiku u regionu, koja je bila u direktnom suprotstavljanju zapadnim interesima.
Kriza u Ukrajini: Putinova najvažnija geopolitička odluka
Putinovo najvažnije i najkontroverznije spoljnopolitičko delovanje bilo je rusko-ukrajinski sukob, koji je počeo 2014. godine. Ukrajinska revolucija, poznata kao Euromajdan, postavila je Ukrajinu na put evropskih integracija, što je izazvalo ogroman strah u Moskvi. Smatrali su da bi ukrajinska orijentacija prema Evropskoj uniji i NATO-u mogla da ugrozi ruski uticaj u bivšim sovjetskim teritorijama.
Ovaj proces kulminirao je u aneksiji Krima od strane Rusije 2014. godine, koja je izazvala sankcije sa strane EU i SAD-a i izazvala međunarodni skandal. Susedna Ukrajina je ušla u fazu političkog sukoba, koji je prerasao u rat u Donbasu, regionu istočne Ukrajine. Rusija je optužena za vojnu intervenciju u tom regionu, a separatisti su dobili pomoć iz Moskve, što je dovelo do eskalacije nasilja.
Rat u Ukrajini i Putinov otvoreni izazov međunarodnim normama doveo je do globalne polarizacije, gde su Zapad i Rusija postali neprijateljski orijentisani, dok su Rusija i Kina uspostavile čvršći politički i ekonomski savez.
Politička kontrola u Rusiji: Uspon autoritarizma
Putin je tokom svoje vladavine postepeno potpuno konsolidovao moć u Rusiji, preobrazivši zemlju u de facto autoritarnu državu. Politički protivnici, novinari i aktivisti koji su se suprotstavljali njegovoj vladavini su ili ućutkani, otpušteni ili čak optuženi za kriminalna dela. Mediji su uglavnom pod kontrolom države, a opozicija je suočena s teškim represijama.
Najveće političko suparništvo Putina došlo je od strane Alexeija Navalnog, lidera ruske opozicije, koji je izložio brojne slučajeve korupcije i nepravilnosti unutar vladavine Kremlja. Navalni je bio optužen i više puta zatvaran, a zatim je 2020. godine bio otrovan novičokom, što je izazvalo međunarodne osude. Putinu je to omogućilo da izbegne bilo kakvu stvarnu političku konkurenciju, a istovremeno je proveo ustavne promene 2020. godine koje omogućavaju da ostane na vlasti sve do 2036. godine.
Putin danas: Globalni lider ili autoritarni vođa?
Danas, Putin ostaje jedan od najmoćnijih lidera sveta, čija politika oblikuje kako Rusiju, tako i šire geopolitičke odnose. Pod njegovim vođstvom, Rusija je postala nepredvidljiv globalni akter, koji se protivi zapadnim idejama o demokratiji i ljudskim pravima, ali takođe teži da obnovi rusku moć i uticaj na globalnom nivou.
Putinova politika često se bazira na nacionalizmu, suverenizmu i otporu prema zapadnoj dominaciji, što je deo njegove strategije da Rusija postane neovisna od međunarodnih pritisaka i samostalna u donošenju odluka koje se tiču njenog sigurnosnog i ekonomskog stanja.
Ukoliko vam se svideo članak, bacite pogled i na naše ostale članke iz rubrike BIOGRAFIJE.
Hvala na čitanju,
vaša Malamedija
